طرح شکایت در ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم: دادخواهی از وزیر اقتصاد

مقدمه

قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان نظام مالیاتی کشور، تکالیف و حقوق متعددی را برای مودیان و سازمان امور مالیاتی تعیین نموده است. در این میان، ماده ۲۵۱ مکرر این قانون، امکان دادخواهی از وزیر امور اقتصادی و دارایی را در خصوص آرای قطعی صادره از هیات‌های حل اختلاف مالیاتی فراهم آورده است. این ماده قانونی، ابزاری مهم در جهت تضمین حقوق مودیان و رسیدگی به شکایات احتمالی ناشی از اجرای قوانین مالیاتی محسوب می‌شود. در این نوشتار، به بررسی جامع و تفصیلی ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم و نحوه طرح شکایت بر اساس آن خواهیم پرداخت.

محتوای اصلی

ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم چه می‌گوید؟

ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مقرر می‌دارد:

“وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌تواند در مواردی که آرای قطعی صادره از هیات‌های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر خلاف قانون یا مقررات مربوط تشخیص دهد، موضوع را جهت رسیدگی به دیوان عدالت اداری ارجاع نماید. رای دیوان عدالت اداری در این خصوص قطعی و لازم‌الاجراست.”

شرایط طرح شکایت بر اساس ماده ۲۵۱ مکرر

برای طرح شکایت بر اساس ماده ۲۵۱ مکرر، رعایت شرایط زیر ضروری است:

1. قطعیت رای: رای مورد شکایت باید قطعی شده باشد. رای قطعی به رایی اطلاق می‌شود که دیگر قابل اعتراض در مراجع داخلی سازمان امور مالیاتی نباشد. این بدان معناست که رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر باید صادر شده باشد.
2. تشخیص خلاف قانون یا مقررات بودن رای توسط وزیر: وزیر امور اقتصادی و دارایی باید تشخیص دهد که رای قطعی صادره از هیات‌های حل اختلاف مالیاتی، خلاف قانون یا مقررات مربوط است. این تشخیص، مبنای اصلی برای ارجاع موضوع به دیوان عدالت اداری خواهد بود.
3. ارجاع موضوع توسط وزیر به دیوان عدالت اداری: پس از تشخیص خلاف قانون یا مقررات بودن رای، وزیر امور اقتصادی و دارایی، می تواند موضوع را جهت رسیدگی به دیوان عدالت اداری ارجاع دهد. این ارجاع، به منزله طرح شکایت از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی است.

نحوه طرح شکایت (درخواست از وزیر)

با توجه به اینکه ماده ۲۵۱ مکرر مستقیماً حقی برای مودی در طرح شکایت به دیوان عدالت اداری قائل نشده، مودی برای استفاده از ظرفیت این ماده قانونی، باید به صورت غیر مستقیم و از طریق درخواست از وزیر امور اقتصادی و دارایی اقدام نمایند. مراحل این درخواست به شرح زیر است:

1. تهیه و تنظیم درخواست: مودی باید درخواست خود را مبنی بر خلاف قانون یا مقررات بودن رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی، به صورت مکتوب تهیه و تنظیم نماید. در این درخواست باید به طور مشخص دلایل و مستندات قانونی که نشان دهنده تخلف از قانون یا مقررات است، ذکر شود.
2. ارائه مستندات: تمامی مستندات و مدارکی که ادعای خلاف قانون یا مقررات بودن رای را اثبات می کند، باید به ضمیمه درخواست ارائه شود. این مستندات می تواند شامل قوانین و مقررات مربوط، آراء مشابه دیوان عدالت اداری، نظریات کارشناسی و غیره باشد.
3. ارسال درخواست به وزارت امور اقتصادی و دارایی: درخواست به همراه مستندات باید به دفتر وزیر امور اقتصادی و دارایی ارسال شود. توصیه می شود از طریق پست سفارشی یا روش های مشابه که امکان پیگیری و اثبات ارسال را فراهم می آورد، اقدام گردد.
4. پیگیری درخواست: پس از ارسال درخواست، مودی می تواند از طریق مراجع مربوطه در وزارت امور اقتصادی و دارایی، پیگیری های لازم را جهت اطلاع از وضعیت بررسی درخواست خود انجام دهد.

نقش دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری پس از ارجاع موضوع توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی، به بررسی رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی می پردازد. رای دیوان عدالت اداری در این خصوص قطعی و لازم الاجراست. به عبارت دیگر، رأی دیوان در این مورد نهایی بوده و قابلیت تجدیدنظرخواهی ندارد. دیوان در صورت تایید خلاف قانون یا مقررات بودن رای، اقدام به نقض آن نموده و تصمیم مقتضی اتخاذ می نماید.

نتیجه گیری

ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، ظرفیتی مهم برای رسیدگی به شکایات مودیان مالیاتی از آرای قطعی هیات‌های حل اختلاف مالیاتی است. اگرچه این ماده قانونی به صورت مستقیم حقی برای مودی در طرح شکایت در دیوان عدالت اداری ایجاد نمی‌کند، اما مودیان می‌توانند از طریق درخواست از وزیر امور اقتصادی و دارایی و ارائه مستندات کافی، زمینه را برای استفاده از ظرفیت این ماده قانونی فراهم آورند. آگاهی از شرایط و نحوه طرح درخواست بر اساس ماده ۲۵۱ مکرر، نقش مهمی در حفظ حقوق مودیان و تحقق عدالت مالیاتی دارد.

سوالات متداول

۱. چه آرایی مشمول ماده ۲۵۱ مکرر می‌شوند؟

آرای قطعی صادره از هیات‌های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر.

۲. چه کسی می‌تواند از ماده ۲۵۱ مکرر استفاده کند؟

به صورت مستقیم، وزیر اقتصاد و دارایی با تشخیص خلاف قانون یا مقررات بودن رای، می‌تواند موضوع را به دیوان عدالت اداری ارجاع دهد. با این حال، مودیان مالیاتی می‌توانند با ارائه درخواست به وزیر اقتصاد و دارایی، خواستار استفاده از این ظرفیت قانونی شوند.

۳. مرجع رسیدگی به شکایات بر اساس ماده ۲۵۱ مکرر کجاست؟

دیوان عدالت اداری.

۴. رای دیوان عدالت اداری در این خصوص قطعی است؟

بله، رای دیوان عدالت اداری در این خصوص قطعی و لازم الاجراست.

۵. چگونه می‌توان درخواست خود را به وزیر امور اقتصادی و دارایی ارائه کرد؟

از طریق تهیه و تنظیم درخواست مکتوب به همراه مستندات مربوطه و ارسال آن به دفتر وزیر امور اقتصادی و دارایی.